Program "Za życiem"
W dniu 4 listopada 2016 roku Sejm uchwalił ustawę o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, której celem było uregulowanie w sposób kompleksowy wsparcia dla kobiet w ciąży i rodzin.
Na podstawie ww. ustawy opracowany został program kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”, przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2016 roku. Program obejmuje swoimi działaniami rzeczywistą i pełną pomoc w celu integracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych oraz wsparcie ich rodzin. Dodatkowo przewidziana została również pomoc dla kobiet w okresie ciąży (w tym powikłanej), porodu i połogu oraz rozwój wsparcia dla matek z małoletnimi dziećmi. Program zapewnia podniesienie jakości i dostępności świadczeń opieki zdrowotnej, zwiększenie efektywności i dostępności do rehabilitacji dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, powstałych w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu. W programie przewidziano również wsparcie dla rodzin w opiece nad osobą niepełnosprawną, czy zabezpieczenie potrzeb mieszkaniowych.
Skrócony opis zadań Programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”:
Wsparcie dla kobiet w ciąży i ich rodzin
- zapewnienie wszechstronnej opieki nad kobietą w ciąży w okresie ciąży, porodu i połogu,
- zwiększenie dostępności do diagnostyki i terapii prenatalnej,
- zapewnienie opieki psychologicznej rodzinie i godnych warunków umierania dzieciom z nieuleczalną wadą letalną,
- rozwój wsparcia środowiskowego dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
- zapewnienie przez szkołę i placówkę możliwości kontynuowania nauki przez uczennicę w ciąży,
- wsparcie kobiet w ciąży powikłanej w korzystaniu z opieki zdrowotnej, wsparcie rodziców dziecka posiadającego zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wsparcie dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym lub ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi.
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny
- podniesienie jakości i dostępności świadczeń opieki zdrowotnej na rzecz dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu,
- zapewnienie dostępu do odżywiania mlekiem kobiecym noworodków i niemowląt, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu,
- zwiększenie efektywności i dostępności do rehabilitacji dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu,
- zapewnienie dziecku niepełnosprawnemu dostępu do aktywnej pomocy ze strony państwa (służby zdrowia, pomocy społecznej, oświaty), a jego rodzicom fachowej informacji dotyczącej ich dziecka oraz jego problemów rozwojowych,
- zapewnienie miejsc opieki w żłobkach lub klubach dziecięcych dostosowanych do objęcia opieką dzieci posiadających orzeczenie o niepełnosprawności lub wymagających szczególnej opieki,
- wsparcie opiekuna pracującego w przypadku choroby dziecka,
- wsparcie materialne rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym poprzez przyznanie jednorazowego świadczenia pieniężnego w wys. 4 tys. zł.
Usługi wspierające i rehabilitacyjne
- opieka wytchnieniowa realizowana poprzez zapewnienie usług w dziennych ośrodkach wsparcia, placówkach całodobowych, jednostkach systemu oświaty lub poprzez zawarcie umowy z organizacją pozarządową na usługi, w tym indywidualne,
- ułatwienie dostępu do uczestnictwa w ŚDS większej grupie osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym z niepełnosprawnościami sprzężonymi, rozwój bazy całodobowej umożliwiającej pobyt całodobowy z przyczyn losowych lub na czas odpoczynku opiekuna,
- wsparcie byłych uczestników WTZ w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym i zawodowym,
- „pomoc w domu” – wsparcie rodziców i opiekunów osób z niepełnosprawnością w realizacji codziennych obowiązków domowych, oraz aktywizacja osób bezrobotnych w ramach prac społecznie użytecznych,
- umożliwienie opiekunom osób niepełnosprawnych łączenia pracy ze sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną,
- dostęp do: pośrednictwa pracy, szkoleń czy zatrudnienia subsydiowanego,
- dofinansowanie oraz pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej,
- rozwijanie działalności gospodarczej przez opiekunów osób z niepełnosprawnością.
Wsparcie mieszkaniowe
- zwiększenie dostępności mieszkań oraz poprawa warunków mieszkaniowych, w tym rodzin wychowujących dzieci niepełnosprawne,
- zwiększenie, w przypadku rodzin najmniej zarabiających, oferty mieszkań uwzględniających specyfikę potrzeb rodzin z osobami niepełnosprawnymi w ramach mieszkaniowego zasobu gminy,
- wsparcie mieszkaniowe dla osób niepełnosprawnych ze znacznym stopniem niepełnosprawności lub stopniem umiarkowanym, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych.
Koordynacja, poradnictwo i informacja
- wsparcie rodziców w wypełnianiu przez nich funkcji opiekuńczo-wychowawczej poprzez wzmocnienie funkcji asystenta rodziny,
- zapewnienie informacji o dostępnych formach wsparcia dla osób z niepełnosprawnością oraz rodzin i opiekunów osób z niepełnosprawnością.
Pozostałe instrumenty wsparcia
- premiowanie zadań publicznych na rzecz rodziny, w tym rodzin wychowujących dzieci z niepełnosprawnością,
- aktywizacja zawodowa i społeczna osób z niepełnosprawnością w ramach spółdzielczości socjalnej, w tym ułatwienie powrotu na rynek pracy bezrobotnym opiekunom dzieci niepełnosprawnych poprzez zachęcanie do tworzenia spółdzielni socjalnych świadczących usługi w ramach żłobków lub klubów dziecięcych
- z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub usługi rehabilitacyjne dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania,
- przeciwdziałanie zjawisku niealimentacji i poprawa skuteczności ściągalności alimentów,
- umożliwienie samorządom oraz organizacjom pozarządowym skorzystania z funduszy europejskich dostępnych w ramach regionalnych programów operacyjnych w celu poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych.
Na stronie Ministerstwa Zdrowia znajduje się informator o uprawnieniach przysługujących w ramach ww. ustawy:
https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/informator-za-zyciem